Skip to main content

Czym są Młyny Rothera?

Młyny Rothera (czyt. Rotera) to cenny zabytek architektury przemysłowej, świadek dynamicznego rozwoju Bydgoszczy połowy XIX w. Obiekt, składający się z młyna i dwóch spichlerzy: mącznego i zbożowego, położony jest na Wyspie Młyńskiej, której funkcja z przemysłowej przekształciła się w rekreacyjno-kulturalną. Dziś jest to miejsce spędzania wolnego czasu wśród przyrody i zabytkowej architektury, zielona, otoczona wodą enklawa w samym sercu miasta.

Pierwotnie kompleks należał do Królestwa Prus, co tłumaczy zwyczajową nazwę obiektu: to minister Christian von Rother zainicjował budowę nowoczesnego młyna.

Swoje funkcje budynki utraciły w latach 90. XX w., kiedy przeszły w ręce prywatne z intencją przekształcenia ich w obiekty hotelowe z ofertą kulturalno-rozrywkową. Niestety, przez ponad 20 lat nie udało się zrealizować tego założenia, co negatywnie odbiło się na ich stanie technicznym. Dopełniając rewitalizację Wyspy Młyńskiej, Miasto Bydgoszcz odkupiło Młyny Rothera w 2013 roku i przystąpiło do realizacji planu mającego na celu przywrócenie im dawnego blasku. Dzięki prowadzonej rewitalizacji obiekt zostanie przekształcony w siedzibę instytucji działającej w obszarze kultury, edukacji i nauki, służący nie tylko lokalnej społeczności, ale także odwiedzającym Bydgoszcz gościom i turystom oraz przedstawicielom świata biznesu.

Czym jest Centrum Nauki i Kultury Młyny Rothera?

Centrum Nauki i Kultury Młyny Rothera to instytucja, która powołana została przez Miasto Bydgoszcz w 2019 roku, aby wypełnić życiem gmach Młynów Rothera poprzez przygotowanie ich oferty. Dyrektorem instytucji jest Sławomir Czarnecki, menedżer kultury i filozof.

W co wierzymy? Jakie są nasze idee?

Wierzymy, że Młyny staną się centralnym, żywym punktem miasta, miejscem spotkań mieszkańców, z którego każdy będzie mógł wziąć to, czego akurat potrzebuje: inspirację, pobudzenie lub wyciszenie. Miejscem silnym siłą pomysłowości bydgoszczan, które łączy kulturę z jakością życia.

Jesteśmy przekonani, że wartościowa oferta Młynów przyczyni się do podnoszenia satysfakcji życiowej i poczucia spełnienia, co z kolei pozytywnie wpłynie na jakość życia w mieście. Idea ta stanowi odpowiedź na cele wskazane w strategii rozwoju Bydgoszczy.

Tworzymy instytucję nowoczesną – dążymy do zmiany tradycyjnego myślenia o zależności pomiędzy instytucją a społecznością. W miejsce podziału twórca-odbiorca proponujemy partnerstwo, angażując się we współpracę zarówno z organizacjami, jak i z samymi mieszkańcami.

Chcąc podkreślić, że naszym najważniejszym partnerem jest miejscowa społeczność, zadbamy o to, żeby szczególne miejsce w ofercie Młynów zajęli m. in. lokalni projektanci, wytwórcy czy artyści. Promować będziemy regionalną zdrową żywność, rzemiosło, design – wszystko, co stanowi o wyjątkowości naszych okolic i może przyciągnąć do nas gości z innych zakątków kraju.

Bliska nam jest idea dbania o zdrowie i równowagę zarówno psychiczną, jak i fizyczną, dlatego w swoich działaniach będziemy się do nich bezpośrednio odnosić. Zarówno poprzez wybór tematów w naszej ofercie jak i dawanie dobrego przykładu własnymi działaniami poruszymy kwestie takie jak ochrona klimatu, marnowanie żywności, recycling i upcycling, prawidłowe odżywianie czy less waste.

Kto pracuje w Młynach Rothera?

Poznajcie nas bliżej!

Na jakim etapie jest inwestycja?

W kwietniu 2021 r. zakończyły się prace budowlane pierwszego etapu inwestycji we wnętrzach budynków i na przyległym do nich terenie. Otwarta została ogólnodostępna przestrzeń tarasu z fontanną. Rozpoczęliśmy drugi etap inwestycji: aranżację i wyposażanie wnętrz oraz budowę wystaw.

Najwięcej prac w 2022 roku toczyło w Spichrzu Zbożowym. Firma TRIAS AVI budowała tu wystawę stałą Węzły. Na drugim i trzecim piętrze stanęły ścianki działowe. Wyposażone zostały też biura, coworking i sale spotkań.

Jaki jest jej koszt?

Pierwszy etap inwestycji, czyli prace remontowo-konserwatorskie kosztowały 95 mln zł, z czego 25 mln zł wyniosło uzyskane przez Miasto Bydgoszcz wsparcie unijne. W ramach tej kwoty sfinansowana zostanie także część wyposażenia Młyna i Spichrza Zbożowego. 
Koszt drugiego etapu inwestycji, czyli aranżacji obiektu szacujemy w tej chwili na 35 mln zł. 
Z pewnością będzie on uzależniony od sytuacji pandemicznej, która wpływa na kondycję finansową całego miasta.

Kiedy zostały otwarte Młyny?

W maju 2021 roku otworzyliśmy taras z fontanną, który jest miejscem ogólnodostępnym, płynnie łączącym się z terenami rekreacyjnymi Wyspy Młyńskiej. Cały czas przyglądamy się temu, w jaki sposób użytkownicy korzystają z tarasu, gdzie się gromadzą, jakie są ich potrzeby. Na podstawie zebranych informacji przygotujemy wytyczne do zaprojektowania docelowego zagospodarowania tarasu. Imponujących rozmiarów przestrzeń wyłożona naturalnym drewnem zostanie uzupełniona elementami małej architektury i podzielona na strefy. Chcemy, aby nasz taras był miejscem spotkań, integracji, przestrzenią aktywnego spędzania czasu. Wykorzystujemy go także do przeprowadzania pierwszych działań programowych w nowej siedzibie  – warsztatów czy koncertów. Działa już pierwszy lokal gastronomiczny – Lodziarnia Mały Domek.

Wystawa stała Węzły. Opowieść o mieście nad rzeką została udostępniona dla zwiedzających od 11/11/2022.

Jeszcze w tym roku otwarta zostanie kawiarnia na tarasie prowadzona przez właścicieli toruńskiego lokalu Monka.

Młyny Rothera są zabytkiem architektonicznym i świadectwem XIX-wiecznej myśli technicznej. Zarówno konserwator zabytków, jak i autor projektu architektonicznego przebudowy obiektu  z dużą wrażliwością podeszli do kwestii przygotowania Młynów do nowych funkcji. Odwiedzający Spichrze z pewnością będą zdumieni faktem, że gmachy wyglądające z zewnątrz na monumentalne po przekroczeniu ich progów cechują się dużą przytulnością i kameralnością. Wynika to m.in. z faktu, że w dużej mierze zachowano naturalny układ pięter, które cechują się niewielką wysokością, a także z pozostawienia drewnianych konstrukcji, które tworzą wewnątrz naturalne podziały. Takie nieinwazyjne podejście do kwestii rewitalizacji obiektu poprzemysłowego, choć przysporzy wyzwania projektantom przestrzeni, pozwoli naszym gościom obiektu poczuć jego atmosferę i ducha czasu.  

Co znajdzie się w ich wnętrzach?

 

Strefa wejścia
Centralnym punktem obiektu jest Młyn Rothera, od którego odchodzą dwa skrzydła Spichrzy. To tu znajduje się główne wejście do budynku, ulokowane od strony ulicy Mennica. Strefa wejścia to przestrzeń ogólnodostępna, stąd zaproszeni zostaniemy do poszczególnych miejsc, zakupimy bilety i zasięgniemy informacji. Komunikacja w Młynie Rothera odbywa się w jego najbardziej reprezentacyjnej części – holu z przeszklonym dachem i stalową, monumentalną antresolą. Wrażenie przestronności i przemysłowy charakter podkreśla fakt, że z każdego poziomu widoczny jest przekrój przez całą wysokość budynku, co z kolei kontrastuje z kameralnymi piętrami Spichrzy.

Sala konferencyjna
Na pierwszym piętrze Młyna Rothera zaplanowana została nowoczesna sala konferencyjna. Przestrzeń pomieści do 150 osób. Ceglane ściany i oryginalne żeliwne słupy nadają jej wyjątkowego charakteru, co w połączeniu z zastosowaniem nowoczesnych technologii zapewni wyjątkowo atrakcyjne miejsce dla organizacji konferencji, wykładów czy uroczystości. W przestrzeniach Spichrzy zaprojektowane zostaną także mniejsze sale konferencyjne przeznaczone do organizacji bardziej kameralnych spotkań.

Wystawa Węzły
To ekspozycja, na którą zapraszamy już od 11/11/2022. Jest to opowieść o Bydgoszczy i jej związkach z rzeką Brdą, od XIX wieku, gdy powstały Młyny Rothera, do dziś, gdy Młyny zyskują nowe życie. Wystawą chcemy zaprosić do rozmowy o tym, jak rzeka warunkowała tożsamość miasta kiedyś i jak robi to dziś. Chcemy, aby miejsce to stało się pretekstem dla bydgoszczan i bydgoszczanek do dzielenia się swoimi historiami, aby utrwalało ich wspomnienia i cementowało dzięki temu międzypokoleniowe więzi. Naszym celem jest także zgromadzenie i przystępne przekazanie wiedzy tak, aby z jednej strony dzielić się nią  z mieszkańcami, budując poczucie wspólnoty, z drugiej – z gośćmi i turystami, aby lepiej rozumieli charakterystykę miasta i mogli wczuć się w jego klimat.

Wystawa Młyn-Maszyna
To interaktywna ekspozycja, pierwsze w Bydgoszczy miejsce w konwencji centrum nauki, ze stanowiskami do samodzielnego eksperymentowania. Na wystawie zaprezentujemy sposób działania dawnego młyna, takiego jak historyczny Młyn Rothera, i na jego przykładzie wyjaśnimy zjawiska fizyczne, przy wykorzystaniu których Młyn-Maszyna wprawiona w ruch wykonywała swoje zadania na poszczególnych etapach produkcji – od ziarna do mąki. Dźwięki, zapachy, światła i cienie – wszystko to pomoże przy pomocy zmysłów poczuć atmosferę pracy w dawnym przemysłowym młynie i przez doświadczenie zrozumieć jego funkcjonowanie. Stworzenie wystawy poświęconej młynowi w najbardziej adekwatnym dla niej miejscu – w samym sercu dawnego młyńskiego kompleksu, to z jednej strony przywrócenie pamięci o gałęzi przemysłu, która przyczyniła się do zbudowania potęgi XIX-wiecznej Bydgoszczy i ukształtowała jej charakter, z drugiej – podkreślenie, jak ważne dla rozwoju cywilizacyjnego jest opanowanie i twórcze wykorzystanie zasad techniki, fizyki czy biologii.

Centrum Wiedzy o Mózgu

Osią edukacyjnego Centrum Wiedzy o Mózgu będzie wystawa stała adresowana do młodzieży i dorosłych. Jej celem będzie budowanie społecznej empatii poprzez edukowanie o mózgu, procesach w nim zachodzących, zaburzeniach, profilaktyce w kontekście dobrostanu. Nowoczesna ekspozycja, zaprojektowana z myślą o jej uaktualnianiu o najnowsze doniesienia naukowe, ma łączyć w sobie aspekty m.in. medycyny, biologii czy neuronauk i w przystępny dla odbiorcy sposób pogłębiać jego wiedzę, świadomość  i wrażliwość. Centrum zaprosi także na wykłady, spotkania, warsztaty i będzie prowadziło programy edukacyjne, także dla najmłodszych.

Wystawy czasowe
Na ostatnim piętrze Młyna Rothera i w Spichrzu Zbożowym znajdują się przestrzenie przeznaczone na organizację wystaw czasowych. Stwarza to pole do budowania różnorodnej oferty zarówno przez zespół programowy Młynów, jak i partnerów – instytucji, organizacji pozarządowych, firm czy freelancerów. Możliwe będzie także prezentowanie wystaw wypożyczanych, cieszących się dużym zainteresowaniem w innych częściach Polski czy świata.

Punkt widokowy
Budynek Młyna Rothera zwieńcza punkt widokowy, z którego podziwiać można panoramę Wyspy Młyńskiej, Starego Miasta i wszechobecnej rzeki, a także znajdującego się w bezpośrednim sąsiedztwie Młyna tarasu z fontanną i zabytkowym kominem. Punkt można odwiedzić codziennie w godzinach otwarcia Zaczynu.

Gastronomia
Integralną częścią oferty Młynów będzie spójna z wizją instytucji oferta gastronomiczna. Oprócz przestrzeni zlokalizowanych w obu Spichrzach, do dyspozycji najemców oddajemy też dwa wolnostojące budynki znajdujące się w części ogólnodostępnej z tarasem widokowym i fontanną  – są to obiekty, które dawniej pełniły funkcje łazienek i kotłowni. Pierwszy lokal – Lodziarnia Mały Domek – już zaprasza gości w swoje progi. Rozpoczęły się też prace remontowe w kawiarni i restauracji w Spichrzu Mącznym, których gospodarzami będą właściciele toruńskiej restauracji Monka.

Przestrzeń współpracy – coworking
Chcemy, by Młyny stwarzały przestrzeń dla rozwoju branż kreatywnych, twórców czy organizacji pozarządowych. Również w tym sensie Młyny będą silne pomysłowością bydgoszczan. Udostępnimy nowoczesną i profesjonalnie wyposażoną strefę coworkingową, czyli miejsce do wspólnej pracy i spotkań branży kreatywnej. Wykorzystamy dogodne warunki, jakimi dysponujemy, do stworzenia zintegrowanej społeczności, która rozwijać się będzie dzięki sieciowaniu, wspieraniu talentów, wdrażaniu innowacji czy nawiązywaniu współpracy z ośrodkami badawczymi, instytucjami i innymi sektorami gospodarki. Dzięki temu Młyny staną się hubem kreatywnym.

Sala wielofunkcyjna
Uzupełnieniem oferty strefy coworkingowej jest wielofunkcyjna sala dostosowana do organizacji szkoleń, konferencji czy spotkań biznesowych. Jej wyposażenie umożliwi szybką zmianę aranżacji przestrzeni i jej tymczasowy podział, np. w celu przeprowadzenia warsztatów z podziałem na mniejsze grupy.

Pracownie edukacyjne
Edukacja to jeden z filarów oferty programowej Młynów. W Spichrzu Mącznym zaprosimy do różnorodnych pracowni edukacyjnych, z ofertą dla grup zorganizowanych i odbiorców indywidualnych – dla całej rodziny.
Pierwszą z nich będzie kreatywna popularnonaukowa pracownia dla najmłodszych. Zaprosimy do niej uczniów do 5. klasy szkoły podstawowej. Jej oferta uzupełniać będzie wiedzę zdobytą na wystawach, zgodnie z założeniami podstawy programowej.
Młodzież zaprosimy do pracowni biologiczno-chemicznej, w której szczególną rolę odegra aspekt świadomości ekologicznej. Tajemnice przyrody zgłębimy tu w laboratorium nasion. Przestrzeń wyposażona będzie w narzędzia do eksperymentowania pod okiem edukatorów.
Trzecią pracownią będzie edukacyjny FabLab, który po godzinach zajęć szkolnych udostępniony będzie szerszemu gronu odbiorców. W przestrzeni tej znajdą się zarówno nowoczesne sprzęty do majsterkowania, np. drukarki 3D i narzędzia do nauki programowania czy robotyki.
Pracownie, odwiedzane w tygodniu przez grupy szkolne, w weekendy zaproszą na zajęcia rodziny. W okresie letnim, przy sprzyjającej pogodzie, edukacyjna oferta Młynów z pewnością poszerzy się też o działania plenerowe na tarasie.

Pracownia kulinarna
Pierwotna funkcja Młynów, jaką była produkcja żywności oraz wspólnota stołu i celebracja jedzenia jako ważne elementy dobrostanu – te dwie inspiracje zaowocowały pomysłem stworzenia pracowni kulinarnej. Przestrzeń podzielona będzie na strefy – dostosowane do potrzeb najmłodszych  i dorosłych. Jej wyposażenie pozwoli na organizację różnorodnych spotkań – zarówno w formie pokazów i degustacji, jak i warsztatów wspólnego gotowania.
Szczególne miejsce w programie wydarzeń kulinarnych znajdą propozycje odnoszące się do tradycji piekarniczych i cukierniczych, nie tylko z uwagi na przemysł zbożowy, który przez lata warunkował czasy świetności młynów. W kontekst ten wpisuje się także historia kultowej piekarni Bigońskich, ocalona od zapomnienia dzięki staraniom miasta. Wyposażenie dawnej piekarni, fotografie, pamiątki – wszystko to znajdzie nowy dom  w przestrzeni Młynów i przywróci wspomnienia, a może nawet smaki.

Przestrzeń dla rodzin
W Spichrzu Mącznym znajdzie się przestrzeń rodzinna do aktywnego spędzania czasu z najmłodszymi. Będzie ona tematycznie nawiązywać do Centrum Wiedzy o Mózgu w kontekście zabaw rozwijających kreatywność. Miejsce to zostanie zaaranżowane tak, aby zrelaksować się i miło spędzić czas mogli zarówno dorośli, jak i ich pociechy, ze szczególnym uwrażliwieniem na potrzeby osób z dysfunkcjami.

Mamy pamiątki, wspomnienia, historie dotyczące Młynów Rothera. Czy jesteście nimi zainteresowani?

Oczywiście!
Tworzymy w Młynach archiwum bydgoskich historii Wywiad-rzeka.
Spotykamy się z bydgoszczanami i bydgoszczankami, chcącymi podzielić się swoimi wspomnieniami. Nagrywamy ich opowieści. Spisujemy historie uwiecznione na zdjęciach. Skanujemy pamiątki i dokumenty. Każdy z nas ma w końcu swoją własną Bydgoszcz, a każda z opowieści, które nosimy w sobie, jest ważna i warta wysłuchania.

Masz pytania? Napisz do nas: wywiadrzeka@mlynyrothera.pl.

Czy mogę wejść do środka?

Możesz!
W Młynach działa ogólnodostępna przestrzeń Zaczyn.
Więcej informacji znajdziesz TUTAJ

Czy mogę zwiedzić Młyny z przewodnikiem?

Informacje na temat zwiedzania znajdują się TUTAJ
Jeśli masz pytania, napisz do nas na adres: zwiedzanie@mlynyrothera.pl

Czy wstęp do Młynów będzie płatny?

Hol Młyna Rothera i antresola w Spichrzu Mącznym, a także przylegający do obiektu taras z założenia są przestrzenią otwartą i ogólnodostępną. Biletowaniu podlegają wystawy, zajęcia w pracowniach i część wydarzeń. Niektóre pomieszczenia przeznaczone zostaną na działalność komercyjną – m. in. lokale gastronomiczne czy sklepy; w ofercie znajdzie się także wynajem sal konferencyjnych. Propozycje Młynów uzupełnią działania zewnętrznych podmiotów.

Sprawdź ceny biletów na wystawę Węzły. Opowieść o mieście nad rzeką

Gdzie znajdę informacje na temat bieżącej działalności Młynów?

Informacje na temat tego, co dzieje się obecnie w Młynach znajdują się na stronie internetowej w zakładce kalendarz. Warto śledzić nas również na Facebooku,InstagramieiYouTube – liczymy na to, że wspólnie zbudujemy tam zaangażowaną społeczność, z którą będziemy w stałym kontakcie. Śledząc nas w mediach społecznościowych na pewno nie pominiecie też żadnej naszej propozycji!

Czy mogę zorganizować w Młynach wydarzenie, np. sesję zdjęciową?

Tak! Wystarczy sprawdzić zakładkę współpraca, tam znajdują się wszystkie niezbędne informacje oraz formularz zgłoszeniowy.

Bądźmy w kontakcie! Zapisz się na nasz newsletter

Zapoznałem/łam się z Klauzulą informacyjną dotyczącą przetwarzania danych osobowych dostępną TUTAJ.